Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich 2020-11-15 – Posted in: Aktualności

Nie samymi paragrafami i drogami samorządowiec żyje…
Gmina Pruszcz Gdański jest gminą wiejską, dlatego być może zainteresuje Was pozycja o historii buntów chłopskich.
Sołectwa żuławskie – sprawa oczywista, tam rolnictwo kwitnie. Ale Straszyn, Rotmanka, Borkowo? Są sołectwami, lecz mało się w nich już uprawia, choć zapewne prawie ponad 90% mieszkańców pochodzi od chłopów…

“Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich” Michała Rauszera… intrygujący tytuł. Zapewne niektórym skojarzy się z tytułem filmu Tarantino. I słusznie.
Kmiecie, później nazwani chłopami (która to nazwa pochodzi ze wschodu i oznaczała człowieka niewolnego), opisywani byli przez szlachtę wszelkimi negatywnymi stereotypami. Byli bękartami totalnymi: rzekomo leniwi, zachłanni, niepojętni, chytrzy, głupi… Taka narracja sprzyjała utrzymaniu stanu poddaństwa, niewoli i wyzysku. Pańszczyzna, której ilość zmieniała się w zależności od miejsca i czasu, wcale nie była ich jedynym obciążeniem. Stanowiła jednak obciążenie główne, konsekwentnie i niezmiennie służące temu, by właścicielom dostarczyć darmową siłę roboczą, a kmieciom uniemożliwić samowystarczalność i gromadzenie nadwyżek.

Stan poddaństwa – wygodny dla szlachty, królewszczyzny i włości kościelnych, był prawdopodobnie kluczowym czynnikiem, przez który kraj tkwił w stagnacji przez setki lat. Dość powiedzieć, że w czasie, gdy u nas wybuchło powstanie styczniowe, w Londynie budowano metro.

Setki lat kmiecie stosowali bierny opór, sabotaż i bunty. Stosunkowo niewiele wiadomo o ich punkcie widzenia, gdyż rzadko kiedy zostawiali świadectwo pisane, z wielu powodów, głównie edukacji i bezpieczeństwa.
Zdumiewające, jak mało nam wiadomo o stanie chłopskim, w Polsce, gdzie niewiele mniej, niż 100% społeczności pochodzi od chłopa, człowieka przez setki lat niewolonego.
Myślę, że po tej lekturze, każdy nieco inaczej spojrzy na tę “ciemną masę”, którą znamy z rymowanek ze szkoły:
“Chytrze bydlą z pany kmiecie,
Wiele sie w jich siercu plecie.
Gdy dzień panu robić mają,
Częstokroć odpoczywają….”

Chętnym wypożyczę książkę, proszę o kontakt przez messenger lub mail: kontakt@andrzejchmielewski.pl

Niepojętym zrządzeniem losu 🙂 , następna w kolejce jest nagrodzona nagrodą Nike “Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli” Radka Raka.